Kontrol edilemeyen alışkanlık: İnternet

Cep telefonunuzun veya bilgisayarınızın interneti kesildiğinde huzursuzluk, ruhsal çökkünlük, hattâ kızgınlık hissediyorsanız, internet bağımlısı olabilirsiniz. İletişim ve bilgi paylaşım aracı internetin, haftada 40 saati bulan ve bağımlılık olarak adlandırılan aşırı kullanımıyla birlikte kişilerde, "İnternette olmadığım zaman değersizim", "İnternet benim tek arkadaşım", "Saygı duyulduğum tek yer internet" gibi düşüncelerin hakim olmaya başladığına dikkat çeken Yaşar Üniversitesi Psikoloji Bölümü Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Berrin Eylen Özyurt, bu konuda uyarılarda bulundu.

BAĞIMLILARIN SAYISI GİDEREK ARTIYOR

ABD ve Avrupa ülkelerinde 1990’lı yıllardan itibaren literatüre girmeye başlayan "internet bağımlılığı bozukluğu" vakası sayısının Türkiye’de de artmasıyla 2012 yılında Bakırköy Ruh ve Sinir Hastalıkları Hastanesi’nde İnternet Bağımlılığı Polikliniği açıldığını belirten Yrd. Doç. Dr. Özyurt, “Günümüzde bazı kişiler, kontrol edemedikleri internet kullanımı nedeniyle iş, sosyal ve özel alandaki işlevselliklerinde sorunlar yaşıyor. Yapılan araştırmalara göre de erkeklerde internet bağımlılığının daha fazla olduğu görünüyor. Ayrıca çalışmalar, internet bağımlılığının daha çok 20’li yaşların sonu ve 30’lu yaşların başında başladığını gösterse de bağımlılığının doğal seyri henüz tam olarak bilinemiyor.” dedi.

ARKADAŞIM İNTERNET

İnternet bağımlılığının, internet üzerinden sosyal ilişki kurmayı tercih eden kişilerde göründüğünü belirten Özyurt, bu kişilerin kendilerini, "Ben sadece internette iyiyim", "İnternette olmadığım zaman değersizim ama internette önemli bir bireyim", "İnternette olmadığımda başarısızım", "Saygı duyulduğum tek yer internet", "İnternet benim tek arkadaşım", "Sadece bir kez daha oynamam bana zarar vermez", "Ben internete bağımlı olmam", "Alkol ve madde bağımlısı olacağıma, internet bağımlısı olmam daha iyidir" gibi cümlelerle telkin ettiğini söyledi.

ANNE BABALAR DİKKAT

Sosyal fobi, majör depresyon, utangaçlık, içe dönüklük ve kişilik bozukluklarının, internet bağımlılığına eşlik eden etkenler olarak saptandığını belirten Berrin Eylen Özyurt, bağımlığın yetişkinlerde ve çocuklarda görünen etkilerini ise şöyle anlattı: “Yurtdışında yapılan araştırmalara göre internet bağımlılığı yetişkinlerde dikkat eksikliği, hiperaktivite bozukluğu, depresyon, sosyal fobi gibi olumsuz etkilere yol açmakta. Ergenlerdeki aşırı internet kullanımı ise aile ve arkadaş ilişkilerinde bozulmalara yol açarak, sosyal yaşamı olumsuz etkiliyor. Bu nedenle aile ile ergen arasında karşılıklı güvene dayalı ve iletişime açık bir ilişki kurulmalıdır. Böylece ergen, internet ortamlarında rahatsız edici kişi veya durumlarla karşılaştığında ailesinden yardım alabileceğine güvenir. Evde bilgisayarın herkese açık alanda olması da çok önemli. Ayrıca internet kullanımı günde iki saatle sınırlandırılmalı ve internet için filtreleme yapan programlar yüklenmeli.”

NE KADAR BAĞIMLISINIZ?

Ruhbilimci Kimberly Young tarafından belirlenen internet bağımlılığı ölçütüne göre şunların en az üçünü yapıyorsanız internet bağımlısı olabilirsiniz:

- İnternetle ilgili aşırı zihinsel uğraş veriyorsanız. (Sürekli olarak interneti düşünme, internette yapılan aktivitelerin hayalini kurma, internette yapılması planlanan bir sonraki etkinliği düşünme gibi.)
- İstenen keyfi almak için giderek daha fazla internet kullanma gereksinimi duyuyorsanız.
- İnternet kullanımını kontrol etme, azaltma ya da tamamen bırakmaya yönelik başarısız girişimleriniz oluyorsa.
- İnternet kullanımının azaltılması ya da tamamen kesilmesi durumunda huzursuzluk, çökkünlük veya kızgınlık hissediyorsanız.
- Başlangıçta planlanandan daha uzun süre internette kalıyorsanız.
- Aşırı internet kullanımı sebebiyle aile, okul, iş ve arkadaş çevresiyle sıkıntılar yaşama, eğitim veya kariyerle ilgili bir fırsatı tehlikeye atma ya da kaybetme durumundaysanız.
- Başkalarına (aile, arkadaşlar, terapist gibi) internette kalma sürenizle ilgili yalan söylüyorsanız.
- İnterneti sıkıntılardan kaçmak veya çaresizlik, suçluluk, kaygı gibi olumsuz duygulardan uzaklaşmak için kullanıyorsanız.

TÜRKİYE’DE İNTERNET KULLANIM ORANLARI

- Hane Halkı Bilişim Teknolojileri Kullanım Araştırması sonuçlarına göre Türkiye'de bilgisayar ve internet kullanım oranlarının en yüksek olduğu yaş grubu, yüzde 70,6 ile 16-24 arası.
- Türkiye’de 12 milyon Twitter, 35 milyon Facebook kullanıcısı var.