Kök hücre nakli, 'orak hücre hastalığında' yetişkinlere umut oldu

ADANA - Aralarında Türkiye'nin de bulunduğu Akdeniz ülkeleriyle birlikte Amerika kıtasında yaşayan siyahilerde yaygın olarak görülen 'orak hücre hastalığında', çocukluk çağında başarı ile yapılan kemik iliği nakli uygulaması yetişkin hastalar için de umut oldu

Başkent Üniversitesi Hematoloji Ana Bilim Dalı Adana Erişkin Kemik İliği Nakli Merkezi'nde üç yetişkin orak hücre hastasına yapılan kemik iliği nakli başarı ile sonuçlandı. Merkezde, uzun zamandan beri erişkin orak hücre hastaları için nakil protokolü üzerindeki çalışmalar sonuç verdi. Bugüne kadar, ikisi bayan 3 yetişkin hastaya tam uyumlu vericilerinden kök hücre nakli yapıldı. Hastalar yapılan nakillerle sorunsuz olarak orak hücre hastalığından kurtulup, sağlıklarına kavuştu.

Nakilleri gerçekleştiren Prof. Dr. Hakan Özdoğu ve Prof. Dr. Can Boğa hastaların takip dönemlerinin halen sürdürüldüğünü belirtti. Bu arada, kök hücre bağışçıları da hastaların yeni ve sağlıklı bir yaşam kazanmalarına katkıda bulmalarından dolayı duydukları mutluluğu ifade edip, herkesi kök hücre bağışında bulunmaya davet etti.

Dünyada en sık rastlanan genetik hastalıklardan birisi olan, orak hücre hastalığı Türkiye, Yunanistan, Kıbrıs, İtalya gibi bazı Akdeniz ülkelerinde ve Amerika kıtasındaki siyahlarda görülüyor. Ancak bu hastalığın tedavisi için gereken kemik iliği nakli yüksek bilgi birikimi ve deneyim gerektiği için yurt dışında da ancak az sayıda merkez tarafından yapılabiliyor. Başkent Kemik İliği Nakil Merkezi ise Türkiye de ilk akreditasyonu gerçekleştiren ve Avrupa Birliği Direktiflerine uyan bir merkez olarak bu tedaviyi gerçekleştirebiliyor. Merkezde, hasta ve bağışçı güvenliğine öncelik veriyor.

HAYATİ ORGANLARI TEHDİT EDİYOR

Bir kansızlık hastalığı olan 'orak hücre hastalığı' dünyada en sık görülen genetik hastalıklardan bir tanesi. Hastaların yaşam kalitesi çok şiddetli ağrılı krizi ataklarından dolayı olumsuz etkileniyor. Kriz dönemlerinde hastaların ağrı kesiciler ve gerektiğinde kan değişimi tedavileri için hastaneye yatmaları gerekiyor. Hastalığın doğal seyrinde kemikler, karaciğer böbreklerde ve değişik organlarda hayatı tehdit eden hasarlar oluşabiliyor.

Anne ve babanın ikisinde birden genetik taşıyıcılık durumunda çocuklarda hastalık ortaya çıkıyor. Orak hücre anemisinden, evlilik öncesi eşlere yapılan kan testi taramaları ile korunulması mümkün. Hastaların yaşamlarını kâbusa dönüştüren orak hücre hastalığının tek tedavisi ise kemik iliği nakli. Eğer hastaların doku grubu tam uyumlu olan gönüllü bir kök hücre vericisi var ise hastalar nakil olma şansını yakalayabiliyor. Çocuklarda yapılan kemik iliği nakilleri ile başarı şansı yüzde 90'a ulaşıyor. Yetişkinlerde ise hastalık ilişkili olarak organları etkileyen problemler oluştuğu için nakil gittikçe güçleşiyor. Öncelikle geçmişinde solunum yetmezliği gelişen, sık ağrılı krizleri olan, merkezi sinir sistemi problemi yaşayan hastalar nakil adayı. Tam uyumlu kardeş bağışçı bulunamayan hastalar için ise yurt içi ve yurt dışındaki kemik iliği gönüllü verici bankalarında tarama yapılabiliyor. CİHAN