AYM: İptal edilen kanun maddesince ceza yazılamaz

BURSA - Oğlu, ehliyetsiz araç kullanırken yakalanan ve kendisine de araç sahibi olduğu gerekçesiyle idari para cezası kesilen vatandaş, cezaya karşı yaptığı itiraz başvurusunu inceleyen mahkemenin yürürlükteki mevzuatı dikkate almadan karar verdiğini belirterek, Anayasa Mahkemesi'ne (AYM) bireysel başvuruda bulundu. Cezanın kesilmesini öngören yasanın olaydan önce AYM tarafından iptal edildiğine dikkat çeken yüksek mahkeme, İ.A.'nın yeniden yargılanması gerektiğine hükmetti.

İzmir Emniyet Müdürlüğü Trafik Denetleme Şube Müdürlüğü ekiplerinin, 22 Şubat 2014'teki rutin yol uygulamasında ehliyetsiz araç kullandığı gerekçesiyle İ.A.'ın oğluna bin 462 lira ceza kesildi. Ceza kesilen kişinin araç sahibi olmadığını fark eden trafik ekibi, araç sahibi olan İ.A.'a da bin 462 lira idari para cezası kesti. Ceza tutanağının 28 Şubat 2014 günü tebliğ edildiği İ.A., Anayasa Mahkemesi'nce iptal edilen hükme istinaden kendisine idari para cezası verildiğini belirterek, İzmir 15. Sulh Ceza Mahkemesi'ne cezanın iptali istemiyle müracaat etti. Araç sahibi İ.A.'nın yaptığı itiraz, İzmir 15. Sulh Ceza Mahkemesi tarafından 17 Nisan 2014'te reddedildi. Mahkeme kararına gerekçe olarak şu açıklamada bulundu; "İzmir Trafik Denetleme Şube Müdürlüğü'nün trafik suç tutanağı gereğince 2918 sayılı yasanın 36/3-a maddesine muhalefet ettiğinden dolayı 1.462 lira idari para cezası kesilmiştir. Karayolları Trafik Kanunu'nun 36. maddesinde; 'Motorlu araçların sürücü belgesi sahibi olmayan kişiler tarafından karayollarında sürülmesi ve sürülmesine izin vermek yasaktır. Sürücü aynı zamanda araç sahibi değilse ayrıca tescil plakasına da aynı miktar için ceza tutanağı düzenlenir.' denildiği, bu nedenle itiraz edenin itirazında haksız olduğu ve kesilen idari para cezasının usul ve kanuna uygun olduğu anlaşılmakla; itirazının reddine karar verilmiştir."

CEZA YEDİĞİM ZAMAN YASA MADDESİ İPTAL EDİLMİŞTİ

Mahkeme kararının ardından İ.A., AYM'e bireysel başvuruda bulunarak, trafik kuralı ihlali yaptığı gerekçesi ile hakkında tesis edilen idari para cezasının yürürlükteki mevzuat dikkate alınmadan kesildiğini, cezaya dayanak olan 2918 sayılı kanunun 36. maddesinde yer alan 'Sürücü aynı zamanda araç sahibi değilse, ayrıca tescil plakasına da aynı miktar için ceza tutanağı düzenlenir.' ifadesinin Anayasa Mahkemesi'nce 29 Kasım 2012'de iptal edildiğini kaydetti. İptal edilen maddenin yerine kanun koyucu tarafından 11 Haziran 2013 günü "Ayrıca, aracın sürücü belgesiz kişilerce sürülmesine izin veren araç sahibine de tescil plakası üzerinden aynı miktarda idari para cezası verilir." tümcesinin madde metnine eklediğini hatırlatan İ.A., ceza kesildiği tarihte yürürlükte olan mevzuat hükmünün bu düzenleme olduğunu, ancak itirazı inceleyen Mahkemenin bu değişikliği dikkate almadan karar verdiğini öne sürdü. Mahkemenin sürücü belgesiz kişinin aracı kullanmasında araç sahibinin izninin olup olmadığı hususunu incelemeksizin itirazını reddettiğini belirten İ.A., Anayasa'nın 2., 36. ve 38. maddelerinde güvence altına alınan haklarının ihlal edildiğini iddia ederek yeniden yargılama yapılmasına karar verilmesi talebinde bulundu.

YENİDEN YARGILANMALI

AYM tarafından başvuruyla ilgili hazırlanan raporda, yüksek mahkeme tarafından iptal edilen kanun maddesinin 1 Haziran 2013 günü Resmi Gazete'de yayımlandığı, bahse konu trafik cezasının ise 22 Şubat 2014 günü kesildiği hatırlatıldı. İsnat edilen eylem gerçekleştiğinde ve idari para cezası verildiğinde yeni kanunun yürürlükte olduğuna dikkat çeken AYM, İ.A.'nın yeniden yargılanması gerektiğine hükmetti. AYM, İ.A.'nın gerekçeli karar hakkının ihlal edildiği iddiasının kabul edilmesi gerektiğine hükmederek, ihlal ve ihlalin sonuçlarının ortadan kaldırılması için yeniden yargılama yapılmak üzere kararın bir örneğinin İzmir 15. Sulh Ceza Mahkemesine gönderilmesine hükmetti. AYM, 206 liralık yargılama giderinin de İ.A.'a ödenmesi gerektiğine karar verdi.
CİHAN